طلیعه این سفرنامه را با بیان یک توضیح کوتاه آغاز می کنم  که برای خواننده محترم روشن باشد که این سفر کاملا شخصی است و مزید بر ان بدلیل فرصت حضور برخی از بستگانم در خارج از کشورامکان انجام سفر و تشریفات رسمی ویزا و غیره سهل الوصول تر بوده است ،من علیرغم همه اولویت هایی که درزندگیم می توانستم داشته باشم بدلیل علایق شخصی از بخش های دیگر هزینه های زندگی کاسته واولویت سفر را انتخاب نموده ام و بر این باورم که سفر زاویه نگاه انسان به زندگی و شناخت انسان از پیرامون را ارتقا می بخشد که گاه با خواندن صدها کتاب شاید به ان نتوان دست یافت .

امروز سوم مرداد1393 عازم سفر به کشور فرانسه هستم پرواز ازمسیر تهران به باکو و از باکو به پاریس است خطوط هواپیمایی دارای مبالغ مختلفی هستند ولی ظاهرا خط پروازی کشور اذربایجان برای تهیه بلیط ترانزیت از همه جا ارزانتر است شاید این کشور اسیای میانه در رقابت با امارات و ترکیه خدمات ارزانتری ارائه می نماید تا از طریق پروازهای ترانزیت خود را بیشتر معرفی نماید  پرواز در ساعت دووبیست و پنج دقیقه بدون تاخیر انجام شد شرکت هواپیمایی ازالAZALبنظرم بسیار خوب آمد و هواپیما هم بسیار لوکس و مد روز زمان پرواز تا باکو تقریبا یک ساعت و تفاوت ساعت با ایران نیم ساعت است ، در داخل فرودگاه دنبال مسجد هستم برای نماز صبح متاسفانه با اینکه این کشور دومین کشور شیعه جهان ازلحاظ درصد شیعه نسبت به کل جمعیت است ولی جایی بعنوان مسجد و نمازخانه در فرودگاه نیست از چند نفر قبله را می پرسم هر کدام جهتی را نشان می دهند البته می دانند چیزی بنام نماز هست ولی انگار خودشان اصلا هیجوقت نخوانده اند قبلا شنیده بودم که کشورهای تازه استقلال یافته بدلیل حاکمیت 70ساله کمونیسم چیزی از اسلام برایشان باقی نمانده و گرچه خود را مسلمان می دانند ولی اطلاعاتی از اسلام ندارند  یاد خاطره سفر استاراخان خودم افتادم که سرکنسول نقل می کرد که ماه رمضان یکی از مقامات شهر استاراخان دعوت کرد رفتیم روی میز انواع میوه ها و نوشیدنی ها برای پذیرایی بود سوال کردیم مگر شما روزه نیستید گفتند چرا ما در ماه رمضان شراب نمی خوریم ولی بقیه موارد اشکال ندارد بندگان خدا روزه را فقط تقلیل به شراب داده بودند بهر حال جهت قبله را پیدا کردم ودر گوشه ای نماز را خواندم منتظر پرواز پاریس برای ساعت هفت و نیم هستم در مورد فرودگاه باکو هم لازم به ذکر است انصافا فرودگاه حیدر علی اف بسیار زیبا و شیک و برای من که فرودگاه دبی را هم دیده ام در سفرهای ترانزیت از لحاظ زیبایی و جذابیت و نه وسعت قابل توجه است و متاسفم که صنعت فرودگاهی ما از این جهت عقب است گرچه ادعا زیاد دارد ،در داخل هواپیما به این موضوع فکر می کردم که اینجا بوی وطن می دهد بهر حال روزی روزگاری اذربایجان و باکو جزو ایران بود و ظالمانه از ایران جدایش کردند ولی حس ما هنوز هم بخاطر تاریخمان ،خود را در اینجا نیز می یابد ،روز جمعه ساعت ده ونیم به پاریس رسیدیم روز شنبه صبح برنامه ریزی برای یک سفر داخل اروپا شروع شد با یک ماشین کرایه ای سفر به کشورهای بنلوکس و آلمان شروع شد مقصد اول ما بلژیک و شهر بروکسل است در سفر قبلی برای آدرس پیدا  کردن مشکل داشتیم ولی  در این سفر با استفاده  ازجی پی ار اس دیگر برای پیداکردن ادرس ها هیچ مشکلی نیست شب اول را در بروکسل اقامت داشتیم روز بعد ابتدا  بنای یادبودی را که به بهانه نمایشگاه جهانی ۱۹۵۸در بروکسل ساخته شده موسوم به  اتمیوم Atomium دیدیم مکانی بسیار مهم در صنعت توریسم جهانی و ساخته ای منحصر به فرد در تاریخ معماری. این بنا توسط آندره واترکین به ارتفاع ۱۰۲ متر و متشکل از ۹ گوی از جنس فولاد ضد زنگ متصل به هم ساخته شده است۵ کره از ۹ کره این سازه به روی عموم باز هستند که کره بالایی نمایی بسیار زیبا از بروکسل را به نمایش می گذارد در کنار اتمیوم مجموعه ای وجود دارد بنام مینی یوروپ که مهمترین بناها و اماکن تاریخی اروپا را در مقیاس 25 برابر کوچکتر از واقعی ان به نمایش گذارده است و در نوع خود خلاقیت دولتمردان این کشور را برای جذب توریسم نشان می دهد و بعد به بازدید از منطقه قدیمی و تاریخی شهر رفتیم  روز یکشنبه به سمت هلند حرکت کردیم محل اسکان شهر رتردام است که مهمترین شهر بندری هلند است شب را  استراحت کردیم  روز رفتیم برای بازدید از داخل رتر دام  پل اراسموس  و تونل ماس  یکی از مهمترین اماکن دیدنی رتردام است همچنین  خانه های مکعبی که معماری جالبی داشت دررتردم و امستردام  در منطقه زانتروم یا مرکزی شهراگر پارک کنید باید حتما مبلغ دو و پنجاه یورو از طریق دستگاه کارت خوان  پرداخت کنید در غیر این صورت مبلغ جریمه سنگین است روز دوشنبه صبح بارندگی شدیدی بود به سمت امستردام حرکت کردیم و واقعا امستردام رویایی بود بسیار زیبا و جذاب حتی از ونیز که قبلا دیده بودم جذاب تر داخل کانال ها رودخانه اصلی با کشتی گشتی زدیم شهر بسیار تاریخی  و برای توریست ها جذاب است  و بعد به میدان دام که قدیمی ترین قسمت شهر بود رفتیم که کاخ سلطنتی و کلیسای قدیمی شهر امستردام بود  در برگشت امدیم شهر لاهه که در هلند به ان دنهاگ می گویند نمیدانم چرا در زبان فارسی به لاهه تبدیل شده است نام لاهه ما را بیاد دیوان لاهه می اندازد که مهمترین سیستم قضائی بین المللی است و در محل همین دیوان  بود که مرحوم دکترمصدق در جریان ملی شدن صنعت نفت توانست با سخنرانی واستدلال حقوقی منافع ملی را تضمین ورای دادگاه را به نفع ایران بدست اورد  در محل ورودی دیوان لاهه نمادی به نشان از صلح قرار گرفته است  بعد از دیدن دیوان ساختمان سازمان بین المللی کنترل و نظارت بر سلاحهای شیمایی را دیدیم و بعد کنار دریای لاهه  و شب سه شنبه بازگشت به رتر دام بود روز چهارشنبه ابتدا رفتیم به کورپوس corpus ساختمانی مربوط به دانشگاه لیدن که در شهر لیدن بود یک مرکز نمایشی که به شکل بدن انسان طراحی شده و بازدیدکنندگان داخل بدن انسان می شوند و قسمت به قسمت اجزای بدن را  از پا تا مغز انسان را می بینند و هنرمندانه ترین روش ها را در این سالنهای نمایش  بکاربرده اند در واقع سفر به درون انسان در قالب یک هنر تجسمی از پای انسان وارد می شویم و هر قسمت را بصورت واقعی توضیح می دهند به زبان های مختلف و نورپردازی های مناسب  که بویژه برای دانشجویان رشته های پزشکی بسیار مفید است پس از دیدن این مرکز به سمت کلن المان حرکت کردیم  شب را در کلن ماندیم شهر کلن در غرب المان است و عنوان ادکلن هم از همین شهر است زیرا چشمه آبی در این شهر بوده که از آب ان برای بوی خوش استفاده می کردند و همین آب به ادکلن معروف و بتدریج شهرت جهانی یافت برنامه صبح بازدید از  کلیسای دام بود که یکی از مهمترین بناهای دیدنی آلمان است   و بعد حرکت کردیم برای شهر بن  که در دوران جنگ سرد و تقسیم آلمان به شرقی و غربی شر بن پایتخت آلمان غربی بود و یکی از قطب های اقتصاد آلمان در بخش مرکزی شهر خانه بتهوون وجود دارد که متولد همین شهر بوده است  که در قسمت تاریخی شهر بن بود جالب بود  و بعد حرکت به سمت لوکزامبورک شهر لوکزامبورک بعنوان یک شهر تاریخی که ریشه های تاریخ اروپا به آن باز می گردد  مهمترین آثار لوکزامبورک قلعه های تاریخی است  در سالهای قرون وسطا این شهر مهمترین مراکز تجاری را در خود جای داده بود شومان بعنوان پدر اتحادیه اروپا متولد لوکزامبورک بوده که در بالای یکی از قلعه ها  یادی از او شده است رابرت شومان، وزیر خارجه فرانسه ایدۀ تشکیل جامعۀ ذغال سنگ و فولاد اروپا را مطرح کرد.این ایده توسط سایر شخصیت های اقتصادی اروپا از جمله ژان مونه، آلسید گاسپرو، و کونراد آدنوئر مورد حمایت قرار گرفت. طرح این ایده سبب نزدیکی بیشتر فرانسه و آلمان شد و در واقع زیربنای اولیه تأسیس اتحادیه اروپا شد.به رغم مخالفت انگلستان در سال 1951 شکل اجرایی به خود گرفت. بدین ترتیب شومان، لقب پدر اروپا را گرفت

 ساختمان موسسه اروپا هم از بلندی قلعه کاملا خودنمایی می کند بعد از ظهر جمعه به سمت پاریس حرکت کردیم و موقع مغرب به پاریس برگشتیم  شهر پاریس به تنهایی انقدرتاریخی و زیباست که مدت زمان زیادی برای دیدن اماکن تاریخی ان نیازست در این سفر این فرصت فراهم است که با تامل بیشتر بخش های مهم را ببینم گرچه در سفر قبلیم هم برخی از اماکن مانند موزه لور را دیده بودم ولی لور را یک روزه نمی توان دید شاید هر سالن ان به یک روز نیازمند باشد برنامه ای برای دیدن موزه لور در یکی از روزها داشتم موزه لور دارای سه قسمت است 1- قسمت ریشیلیو که صدر اعظم فرانسه در زمان لویی 13 بوده و در زمان وی فرانسه اقتدار زیادی پیدا کرده است2- قسمت دنون که یک نویسنده هنرمند ،دیپلمات و باستان شناس بوده است , Baron Denon  (1825 1747–)اولین مدیر موزه لور بدستور ناپلیون بوده است   3- قسمت دیگر موزه نیز بنام  سالی است  sully (1560 –1641) یکی از سیاستمداران قرن 16 فرانسه است Duc de Sully.که به پادشاه وقت یعنی هنری چهارم کمک زیادی کرده و بنیانگذار بسیاری از نظامات سیاسی و اقتصادی واداری فرانسه بوده است  و مسیولیتهایی مانند ارتشبد ،مشاور شاه وجزء اشراف و لرد های فرانسه بوده است بطور طبیعی ما ایرانیها دوست داریم ابتدا انچه مربوط به کشورمان ایران است ببینیم در موزه بخش ایران بطور ویژه دیده شده و اثار ارزشمندی از تاریخ ایران زمین را فقط در لور می توان دید اشیاء ، مجسمه ها والواحی که حاکی از هزاران سال تاریخ این سرزمین است امروزه از لور سربرآورده وعظمت ایران را فریاد می زند شاید مهمترین آثار این بخش ابتدا لوح حمورابی باشد که اولین قانون مدون بشری است که از منطقه بین النهرین بوده که روزگاری متعلق به ایران بوده و امروز عراقیها مدعی آن هستند و بعد هم آثار و سرستونهای تخت جمشید و صدها قطعه ارزشمند دیگرکه اهل فن بهتر ارزش ان را می دانند از قسمت های مهم دیگر موزه بخش هنر اسلامی است که سالن ویژه ای دارد و همچنین بخش مصر باستان که بسیار دیدنی است بخش های دیگر موزه هم مربوط به یونان باستان و اثار ویژه روم و بعد تاریخ فرانسه و غیره که دیدن همه اینها اصلا ممکن نیست اما در داخل لور نمی توان از دیدن برخی ازچیزها گذشت شاید بدلیل شهرت فوق العاده این اثار توضیح برخی ازانها برای خوانندگان این سفرنامه مفید باشد

یکی از مهمترین اثار موجود در لور مجسمه ونوس میلو است این مجسمه منحصربه‌‌‌‌‌‌‌فرد از ۱۲۰ سال پیش تا به حال به موزه لوور حمل شده و میلیون‌‌‌‌‌‌‌ها تماشاچی و جهانگرد آن را دیده و می‌‌‌‌‌‌‌بینند.در فوریه سال ۱۸۲۰ زمان سلطنت لوئی هجدهم، یک کشاورز عامی و ساده یونانی به نام یورگوس موقع کشت در زمین متعلق به خود در جزیره میلو درحالی‌‌‌‌‌‌‌که خاک را شیار می‌‌‌‌‌‌‌کرد، سر و گردن مجسمه مرمری را که تشخیص می‌‌‌‌‌‌‌داد متعلق به زنی است، مشاهده نمود.آن‌‌‌‌‌‌‌وقت یکه و تنها به یاری بیل و کلنگ، مجسمه را که تکه‌‌‌‌‌‌‌تکه شده بود ازخاک بیرون کشید و گردوغبار آن را برطرف کرد و آن را شست‌‌‌‌‌‌‌وشو داد و شبانه به انبار خانه خود حمل نمود.یورگوس با همه سادگی خود فهمیده بود که چیز گرانبهائی به دست آورده و مفت نباید از دست بدهد، مراتب را به نماینده کنسولگری فرانسه در جزیره میلو اطلاع داد و از او تقاضا نمود به هر قیمتی میل دارد آن را از او بخرد. کنسول این مجسمه گرانقیمت مرمری را که گفته می شود 22 قرن عمر دارد و بیانگر سبک مجسمه سازی کلاسیک و عصر هلنیستی یونان است خریداری و به فرانسه منتقل نمود

دومین اثر مهم که توجه بسیاری از بازدیدکنندگان موزه را بخود جلب می کند مجسمه  بالدارساموتراس  یا نیکه ساموتراس است Nike of Samothrace که  به مجسمه پیروزی نیز مشهوراست در سال ۱۸۶۳ در جزیره ساموتراس یافت شد که اکنون در موزه لوور نگهداری می‌شود.سر و دستهای مجسمه در طی تاریخ از بین رفته اند اما با این حال بسیاری از منتقدین معتقد هستند که همین بی سر بودن مجسمه حالت اسرارآمیز خاصی به آن داده است. این مجسمه از استثنائی ترین محل نمایش در موزه لوور برخوردار است و در بالای پلکانی که سمت چپ به مونالیزا و سمت راست آن به ونوس میلو ختم می شود قرار گرفته است. همانطور که در تصویر می بینید این مجسمه بر روی عرشه یک کشتی قرار دارد. حدس زده می شود که در دست مجسمه یک شیپور قرار داشته است که شیپور پیروزی ناوگان یونانیها در جنگ را نشان می دهد. همانطور که در تصویر می بینید شکل لباس مجسمه آنقدر طبیعی ساخته شده است که می توان ناف این الهه را نیز در زیر آن مشاهده کرد. ظرافت این مجسمه شاید تنها با آثار میکلانژ قابل مقایسه باشد.

یکی دیگر از دیدنی های موزه لور تابلو معروف  مونالیزا یا لبخند ژکوند  اثر لئوناردو داوینچی است که میلیونها بیننده را در طول سال به سمت خود کشانده است این تابلو پانصد سال عمر دارد و ابعاد آن 77*53 است و با رنگ روغن کشیده شده است تابلو بگونه ای نقاشی شده که از هر طرف به ان نگاه کنید چشمان مونالیزا به سمت شما نگاه می کند هنوز در مورد این تابلو منحصر به فرد سوالات زیاد و پاسخ های مختلفی وجود دارد که شاید دانستن مطالب ذیل در رابطه با ان جالب باشد  اولین سوال اینست که "مونالیزا "کیست؟ مهمترین پاسخ هایی که تاکنون داده شده عبارتست از:

1-همسر یک اشراف زاده به نام" فرانچسکو دل ژوکند"بوده که دلیل نام" لبخند ژوکند" را همین نام میدانند.

2-مادر لئوناردو بوده و زمینه تصویری از زادگاه داوینچی یعنی دهکده  "وینچی "است .

3- معشوقه داوینچی بوده و دلیل دلبستگی داوینچی به تابلو همین مطلب بوده.

4-افرادی اعتقاد دارند داوینچی تصویر خودش را در قالب یک زن به تصویر درآورده است

 در مورد سرنوشت تابلو از آغاز تا کنون نیز دانستن این مطلب جالب است که برخی معتقدند این تابلو به سفارش ژکوند کشیده شده است ولی داوینچی پس از گرفتن سفارش تابلو با تاخیر فراوان کار را تمام میکند اما به سفارش دهنده نمیفروشد و تابلو را با خود به فرانسه میبرد و آن را به پادشاه فرانسه میدهد و پس ازانقلاب فرانسه تابلو به موزه لوور سپرده میشود تا ظهور ناپلئون بناپارت که وی تابلو را به قصر و اتاق خواب خود میبرد اما پس از تبعید او تابلو به خانه قبلیش یعنی موزه بازمیگردد یکبار تابلو توسط یک دزد ایتالیایی دزدیده شده و به ایتالیا میرود اما دوباره به فرانسه باز گردانده میشود این تابلو سفرهایی به امریکا و روسیه و ژاپن داشته و در طول عمرش آسیب دیده و مرمت شده است  در مورد داوینچی نیز دانستن این مطلب مهم است که او از برجسته ترین نقاشانی است که جهان بخود دیده است اثار بینظیر نقاشی او فراوان است که شاید بعد از مونالیزا بتوان تابلو شام اخر او را یاداوری نمود شام آخر یکی از دیوارنگاره‌های لئوناردو داوینچی است. این اثر هنری نشانگر صحنه‌هایی از شام آخر روزهای پایانی عمر مسیح است آنطور که انجیل به آن اشاره کرده‌است. این نقاشی بر پایهٔ کتاب یوحنا، باب ۱۳ آیهٔ ۲۱ است آنجا که مسیح می‌گوید که یکی از ۱۲ حواری اش به وی خیانت خواهد کرد. این نقاشی یکی از مشهورترین و با ارزش ترین نقاشی‌های جهان است، این نقاشی سراسر یک دیوار تالار مستطیل شکلی را می پوشاند که سالن غذاخوری صومعه سانتا ماریا دله گراتسیه در شهر میلان  ایتالیا بوده است. رمان نویس معروف، آلدوس هاکسلی این اثر را "غمگین ترین اثر هنری دنیا" نامیده است.

یکی از برنامه های سفر بازدید از دیزنی لند بود دیزنی لند پارکی است که بعد از امریکا فقط در چند کشور مانند فرانسه و ژاپن شعبه دارد و پنجره جدیدی است به دنیای مدرن که بدون ان پازل فهم از انچه در دوران جدید اتفاق افتاده کامل نخواهد بود واقعا بعد از دیدن اکشاردام در هند که در بحث فرهنگ کاری بی نظیر بود امروز باید بگویم دیزنی لند و ما ادراک ما دیزنی لند البته برای برخی شاید این پارک یک نوع مدرن پارک فقط باشد ولی از زاویه دیگر وقتی انسان متوجه میشود  که غرب چه کرده است و چه می کند دیگر نگاه فقط دیدن یک پارک نیست از هیچ چیز همه چیز درست کرده اند فیلم کارتونی و تخییلی ساختند و بعد انها را در دیزنی لند تجسم بخشیدند و در قالب های مادی با دانش و تکنولوژی روح بخشیده اند و امروز بچه های ما با هر برنامه و بازی در این پارک ارتباط برقرار میکنند و لذتی می برند که زمان در این پارک معنا ندارد از کارتونهای سیندرلا ،سفید برفی ،میکی موس،شگفتانگیزان،پیتر پن، موش سراشپز، نمو،کارتون اسباب بازی ها ،کارخانه هیولاها و علاء الدین و دهها برنامه کارتونی تلویزیونی و سینمایی در این پارک واقعیت یافته و با امیزه هنر کودک و نوجوان با انچه در فیلمها دیده ارتباط برقرار می کند و در سرگرمی و بازی مشغول می گردد نکته اینجاست که غرب چگونه با خیال ثروت ساخته است و جهان امروز ما را تسخیر نموده و ما از غافل عقب مانده ها از حقایق موجود ومعنوی و الهی و پرمحتوا هیچ استفادهای نکردیم و نمیکنیم نمی دانم اگر غربیها این ذخایر اسلامی و حتی ایرانی ما را می داشتند چه خلق میکردند ایا نمی شود پارکی طراحی کرد و به داستانهای قرانی در قالب هنرهای تجسمی اوقات فراغت اموزنده افرید با شتر صالح،هدهد سلیمان،ماهی یونس،کشتی نوح،اژدهای موسی و صدها سوژه برامده از منابع دینی نمی شد کاری انجام داد که فرهنگ دینی را با نیازهای امروزین تطبیق داد وبا الهام از شاهنامه  از رستم و سهراب و رخش ،کاوه،داستانهای کلیله دمنه و و صدها سوژه ملی شبیه سازی کرد متاسفانه یا فکر نداریم یا نمیخواهیم از این ظرفیت های عظیم بهره ای ببریم

برنامه روز آخر سفر بازدید از کاخ ورسای بود که واقعا اقتدار وعظمت پادشاهی فرانسه در مجموعه ورسای نهفته است کاخ های لویی 14 و لویی  16 و ماری انتوانت و حکایت های تاریخ فرانسه و انقلاب فرانسه و پایان رونق کاخ نشینی در ورسای و انتقال مرکز قدرت به داخل پاریس از مسایل قابل توجه در این بازدید بود که برای ما که با تاریخ فرانسه در رشته علوم سیاسی تا حدودی اشنا شده ایم بسیار جذاب بود  ،تاریخ بازگشت روز جمعه  15 اوت از همان مسیر رفت انجام شد وساعت 12/30 فرودگاه بین المللی امام خمینی حسن ختام سفر بود .