مصاحبه با سایت شفقنا
نظرات خوانندگان(1)
تحولات بیداری اسلامی در خاورمیانه
یکشنبه, 01 اردیبهشت 1392 ساعت 11:34
استاد دانشگاه تهران درگفت وگوبا شفقنا: قطع مداخلات خارجی و اجماع ملی دو شرط اساسی برای پایداری سیاسی در کشورهای عربی است
یک استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، قطع مداخلات خارجی و اجماع ملی را دو شرط اساسی برای پایداری سیاسی در کشورهای عربی عنوان کرد و گفت: نبودن عنصر رهبری و انسجام دینی در پس از انقلاب های عربی از مهم ترین دلایل ضعف جریان های این انقلاب ها در برخی کشورهای عربی به شمار می رود که به دلیل نبود این عنصر برخی از این کشورها نتوانستند بطور کامل به اهداف انقلاب دست یابند.
حجت الاسلام دکترسید مهدی ساداتی نژاد در گفت و گو با خبرنگار شفقنا( پایگاه بین المللی اطلاع رسانی شیعه)، انقلاب های صورت گرفته در کشورهای عربی را یک نوع خیزش اسلامی تعریف کرد و افزود: جریان بیداری اسلامی یک حرکتی است که جرقه آن در کشورهای عربی زده شده و هیچ کارشناس سیاسی نمی تواند اعلام کند که این حرکت پایان یافته است چون این حرکت یک نوع خیزش اسلامی است که ممکن است فراز و فرود داشته باشد یعنی در یک مقطعی به اوج در مقطعی دیگر با توجه به سیاست های خاص کشور یا سیاست هایی که از بیرون طراحی می شود، بطور موقت فرو نشان شود.
انقلاب های صورت گرفته در کشورهای اسلامی هیچ گاه به خاموشی قطعی نمی رسد
وی در ادامه با تاکید بر اینکه انقلاب های صورت گرفته در کشورهای اسلامی هیچ گاه به خاموشی قطعی نمی رسد، تصریح کرد: حرکت های انقلابی در این کشورها ممکن است در مواقعی به دلیل برخی شرایط داخلی و خارجی، بطور موقت خاموش شود اما در چنین مواقعی هم مانند آتش زیر خاکستر است در واقع منطقه خاورمیانه آبستن تحولات بسیار زیادی است که این تحولات گاهی منتظر است یک بهانه ای بوجود بیاید که متعاقب آن حرکت های انقلابی شروع شود کما اینکه ما در طول این چند سال اخیر مشاهده کردیم بهانه ای که از کشور تونس با ریشه اقتصادی شروع شد و سایر کشورهایی مثل بحرین، عربستان، مصر، اردن و غیره را فرا گرفت در حقیقت مردم با این جرقه، خشم و بغض در گلو مانده خودشان را با بدست آوردن فرصتی نشان دادند.
دخالت عوامل بیگانه و اقدامات دست نشانده های حاکمان سابق دو مانع اصلی موفقیت آمیز بودن انقلاب های عربی
این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، در پاسخ به این سئوال که آیا انقلاب های عربی به اهداف خود دست یافته اند اظهار کرد: نمی توان گفت که جریان های بیداری در کشورهای اسلامی به تمامی خواسته های خود دست یافته اند ولی بطور نسبی موفقیت این جریان کشور به کشور متفاوت است مثلا در بحرین نیروهای انقلابی موفقیت آن چنانی در زمینه هدف خود که سقوط رژیم آل خلیفه است دست نیافتند ولی در مصر این اتفاق افتاد یا در یمن فشارهای ناشی از جریان های بیداری اسلامی باعث شد حداقل، علی عبدالله صالح موقعیت را ترک کند اگر چه جانشین ایشان هم کسی است که مطلوب و ایده آل برای یمن نیست ولی بالاخره به عنوان یک مرحله و گام از موفقیت، می توان این چنین شروع کرد که این جریان بیداری اسلامی طیفی از موفقیت را در کشورهای اسلامی داشته است.
ساداتی نژاد ادامه داد: البته درارزیابی موفقیت آمیز بودن انقلاب های صورت گرفته در کشورهای عربی، نباید ما تلاش هایی که دولت ها و حاکمان این کشورها برای مهار مردم انجام دادند را فراموش کنیم در برخی جاها حرکت های تهدید کننده یا روش های سرکوب گرانه در کند شدن رسیدن به اهداف تاثیر گداشته است بطوریکه این حاکمان در برخی جاها وعده ها و آن اصلاحاتی که می توانستند برای کم کردن خشم مردمی انجام دهند را انجام دادند در برخی کشورها نیز نقش عوامل بیگانه در نتیجه حاصله از انقلاب بسیار موثر بوده است.
به گفته وی، در بحرین نقش عوامل خارجی در سرکوب بیداری اسلامی بسیار اثر گذار بوده است بطوریکه در این زمینه عربستان سعودی در قالب طرح سپر جزیره نیروی نظامی وارد بحرین کرده است.
جنس اتفاقات سوریه را نمی توان با جنس حرکت هایی که در کشورهای اسلامی افتاده یکسان تلقی کرد
معاون دانشجویی فرهنگی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، همچنین به تحولات سوریه اشاره نمود و گفت: تحولات صورت گرفته در سوریه با انقلاب های کشورهای عربی متفاوت است واقعیت این است کشورهایی که تلاش می کنند القا کنند مبارزین سوریه از جنس مبارزین سایر کشورهای اسلامی است، کاملا اشتباه می کنند، حقیقت این است که با اطلاعات گسترده ای که از سوریه داریم، جنس اتفاقات سوریه را نمی توان با جنس حرکت هایی که در کشورهای اسلامی افتاده یکسان تلقی کرد.
حجت الاسلام سادات نژاد یادآور شد: اگر چه ما منکر این مساله نیستیم که در کشور سوریه نیز مردم منتقد حکومت حاکم هستند که اعتراضاتی به حکومت خود دارند و از زمان حافظ اسد وضعیت فوق العاده در این کشور حاکم بوده است ولی در عین حال ما نمی توانیم اتفاقاتی که الان در این کشور وجود دارد را با همان حرکت بیداری اسلامی کشورهای عربی یکسان تلقی کنیم.
این کارشناس مسایل سیاسی، در ادامه تحولات صورت گرفته در سوریه را توطئه ای از سوی کشورهای خارجی و بیگانه در مسائل داخلی این کشور دانست و افزود: به یقین می توان ادعا کرد بحران فعلی در سوریه را عوامل خارجی برای این کشور بوجود آورده است تا به ظاهر حرکت های انقلابی در سوریه شکل دهند که در نهایت دولت بعدی دست نشانده این کشورها در سوریه روی کار بیایند که ازاین طریق بتوانند نتیجه انقلاب های عربی را تغییر و به سقوط بکشانند.
کشورهای غربی، انقلاب های عربی را با سو گیری و توام با اغراض سیاسی تحلیل می کنند
وی همچنین با بیان اینکه تحلیل های کشورهای غربی از انقلاب های عربی به یقین با سو گیری و توام با اغراض سیاسی صورت می گیرد گفت: اینکه کشورهای غربی انقلاب های صورت گرفته در کشورهای عربی، یک نوع انقلاب های هیجانی و احساسی تحلیل می کنند، باید گفت تحلیل آنها از این واقعیت بدون سو گیری نیست یک سری اغراض سیاسی هم در پشت پرده تحلیل های غرب وجود دارد مگر اینکه ما تحلیل های نخبگان دانشگاهی غرب را در نظر بگیریم که می توان پذیرفت آنها تحلیل های علمی تری را ارائه می دهند که البته این نوع تحلیل ها نیز سال ها بعد از انقلاب قابل ارائه است و سال ها طول می کشد که تحلیل های علمی در مورد واقعه انقلاب اتفاق بیفتد.
انقلاب های عربی کاملا یک حرکت خود جوش مردمی بود
این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، نبودن عنصر رهبری و انسجام دینی در پس انقلاب های عربی را از مهم ترین دلایل ضعف جریان های بیداری اسلامی در برخی از کشورها عنوان کرد و افزود: انقلاب های کشورهای عربی یک نوع حرکت های خود جوش مردمی بوده است علت اینکه یک سری از کشورها عربی نتوانستند به اهداف انقلابی خود برسند این است که در نظام تفکر اهل سنت شرایطی حاکم است که این شرایط جنس حرکت و انقلاب را با جنس انقلاب شیعه متفاوت می کند و وقتی آن را با انقلاب کشور خود مقایسه می کنیم می توان این تفاوت را احساس کرد در واقع در کشورهای سنی نشین اصولا بطور بنیانی تفکر انقلاب بر علیه حاکم قابل قبول نیست.
تفکرات نو در کشورهای انقلابی، حرکتی را از بدنه و توده مردم ایجاد می کند
بنا بر اظهارات ساداتی نژاد، در روش سیاسی تفکر اهل سنت، ما مجاز به انقلاب و شورش علیه حاکم نیستیم ولی کار به جایی رسیده که جریانات و تفکرات نو در این کشورها، حرکتی را از بدنه و توده ی مردم ایجاد می کند و به دلیل این است که ما خیلی رهبری با مفهوم شیعی که در انقلاب جامعه خودمان با آن روبرو بودیم در کشورهای عربی و سنی وجود ندارد و ما در اهل سنت با پدیده رهبری به این معنا رو برو نیستیم خصوصا در مصر ما هیچگاه ندیدیم که دانشگاه الازهر، مفتی ها و علمای بزرگ مصر پیشتاز حرکت انقلابی باشند. انقلاب های آنها مردمی بوده است در واقع علت این ناکامی هایی که گاها در انقلاب های این کشورها پیش می آید به دلیل این است که آن عنصر رهبری و آن انسجام دینی که باید در پشت این انقلاب ها قرار بگیرد در برخی کشورها ضعیف است
این تحلیل گر مسائل ساسی در ادامه تاکید کرد: البته در بین اندیشمندان اهل سنت و علمای آنها ابوحنیفه که شخصیت مشهوری است که یکی از فرق اهل سنت به اسم ایشان است وی می گوید جایز نیست بر علیه حاکمیت قیام کرد مگر اینکه مطمئن باشی موفق می شوی یعنی اگر بدونی قیامی که شروع می کنی موفق می شوی ایرادی ندارد بنابراین یک سری تبصره هایی بر آن اصول کلی شکل می گیرد، بطوریکه در برخی از این کشورها مشاهده می کنیم برخی از شخصیت های دینی با تکیه بر دیدگاههای حنیفه ای، حرکت های مردم را می بینند و شرایط جامعه را می سنجند احساس می کنند و موفق می شوند در نتیجه وارد عرصه مبارزات علیه حاکمیت می شوند.
بنابراظهارات وی عامل دوم موثر در شکل گیری انقلاب های عربی تاثیر گذاشته رویکرد نویی که امروزه در تفکر اهل سنت ایجاد شده است بطوریکه بر اساس همین رویکرد ما می بینیم که برخی از شحصیت های دینی سنی، تفکر سابق سنی را مورد نقد قرار می دهند و نگاه نویی را در این زمینه مطرح می کنند که همین حرکت ها علیه حاکمان طاغوتی و وابسته در ذیل این دیدگاه نو مطرح می شود که تا حدود در بروز این تحولات تاثیرگذار شد.
دکتر ساداتی نژاد در ادامه با تاکید بر اینکه دست یابی به پایداری در منطقه بستگی به یک سری شرایط داخلی و خارجی دارد گفت: ما نمی توانیم بگوییم منطقه چه زمانی به پایداری می رسد در واقع در پایداری یا عدم پایداری منطقه بستگی به یک سری شرایط نظیر، نقش عوامل بیگانه دارد یعنی ابتدا باید زمینه های پایداری در این کشورها بررسی شود، اینکه آیا قدرت های خارجی در امور داخلی این کشورها مداخله می کنند یا نه؟ دوم پایداری در منطقه به اجماع ملی در این کشورها بستگی دارد اینکه در داخل این کشورها بین گروهها، نخبه های سیاسی و دینی اجماع ملی بوجود می آید یا نه، در هر کشوری که این اجماع بوجود بیاید به مراتب پایداری ایجاد می شود در غیر اینصورت جنگ های داخلی افزایش می یابد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: نکته سوم در پایداری منطقه به قدرت افرادی که در صحنه ی سیاسی حضور دارند بستگی دارد بطوریکه برنامه های آنها در پایداری و عدم پایداری این کشورها می توانند نقش داشته باشند.
انتهای پیام
موضوع:
مصاحبه ها
نویسنده:مدیرسایت
تاریخ:
شنبه9ارديبهشت
کلیدواژه ها:
|
